ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΜΕ Η ΝΑ ΦΥΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ?                      

του Δημοσθένη Συμπεθέρου

(Το άρθρο αυτό έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα ΕΣΤΙΑ

  στις 26/8/2011)

Τρεις ειναι οι κυριοι οικονομικοι αναλυτες σημερα που

 ασχολουνται με την κριση χρεους της Ευρωζωνης.

Ειναι οι καθηγητες Κενεθ Ρογκοφ, Νουριελ Ρουμπινι,

και Τζοζεφ Στιγκλιτς. 

Και οι τρεις αναλυουν την κριση με διαφορετικη οπτικη γωνια.
Η μακροχρονη εμπειρια τους μπορει να μας δειξει τι

πρεπει να κανουμε για να μεγιστοποιησουμε την

ωφελιμοτητα μας, μεσα σε ενα τοσο αβεβαιο περιβαλλον.

 Ας δουμε ομως πως βλεπουν οι τρεις καθηγητες την Ελλαδα

 σαν μελος της Ευρωζωνης, σαν μελος της παγκοσμιας

οικονομιας και το ρολο της σε αυτους τους χωρους.

Ο καθηγητης Κενεθ Ρογκοφ πιστευει οτι ειμαστε μια

χωρα αφερεγγυα με διαρθρωτικα και οικονομικα

προβληματα Θεωρει οτι εαν η Ευρωζωνη παρουσιασει μια 

 σταθερη αναπτυξη τα επομενα χρονια, τοτε η Ελλαδα

μπορει να παρουσιασει και αυτη μια μικρη αναπτυξη τετοια

ομως που θα απαλυνει απλα τον πονο απο τα σκληρα

 προγραμματα λιτοτητας.

Συνεχιζοντας γραφει οτι το παραπανω γεγονος δεν θα

συμβει γιατι η  στρατηγικη που ακολουθειται απο την Ευρωζωνη

θα επιφερει την χρεωκοπια.

"Γιατι ο Ελληνικος λαος, γραφει ,να δεχθει τοσα χρονια 

λιτοτητας απλως για να  στηριξει το Γερμανικο και Γαλλικο

 πιστωτικο συστημα αν τουλαχιστον δεν παρει κατι

 σαν ανταλλαγμα, για αυτη του την προσπαθεια?"

Αρα θεωρει οτι ισως παμε σε χρεωκοπια λογω

 κοινωνικων εξελιξεων, κατι το οποιο θα επιφερει στην

συνεχεια ενα ισχυρο σοκ στην παγκοσμια οικονομια.

Ο καθηγητης Νουριελ Ρουμπινι βλεπει την Ελλαδα σαν 

σημαντικη μεταβλητη στο παγκοσμιο οικονομικο συστημα.

 Γραφει. "Τα στοιχεια απο ΗΠΑ, Μ.Βρεττανια, την περιφερεια

της Ευρωζωνης(Ελλαδα),την Ιαπωνια δειχνουν οτι μερος 

της παγκοσμιας οικονομιας ειναι δυνατον να μεινει στασιμο.

 Η "αποφυγη κινδυνου" εχει  αυξηθει και οφειλεται στις

 παλινδρομισεις της Ευρωζωνης σχετικα με το αν θα

σωθει η Ελλαδα η οχι, για αυτο και οι επενδυτες πιστευουν

οτι η Ελλαδα τελικα θα χρεωκοπησει" 

Βλεπουμε ετσι ποσο σημαντικο ρολο παιζει η Ελλαδα

στις βραχυχρονιες οικονομικες εξελιξεις συμφωνα

με τον καθ. Ρουμπινι.

Ο βραβευμενος με το Νομπελ Οικονομιας καθ.

Τζοζεφ Στιγκλιτς σε ενα τελευταιο αρθρο του, αναλυει

 τα παγκοσμια  οικονομικα προβληματα οπου καταδεικνυεται

 οτι η Ελλαδα βρισκεται μεσα στη δινη των προβληματων.

Γραφει οτι "οι επινοησεις διαφορων νεων

χρηματοπιστωτικων εργαλειων,(παραγωγα, ασφαλιστρα

 κινδυνου) εχουν επιτρεψει την διασπορα του

επιχειρηματικου και κρατικου κινδυνου σε

ολη την παγκοσμια οικονομια.

Και συνεχιζει "οι μαγοι αυτοι του χρηματοπιστωτικου

συστηματος δεν καταλαβαν καλα τις περιπλοκες των

επιχειρηματικων κινδυνων. Ετσι εχουν δημιουργησει

 μια σειρα συχνων αποσταθεροποιησεων στην παγκοσμια

 οικονομια, με τεραστιες συνεπειες

Ο καθ. Στιγκλιτς θετει επακριβως το προβλημα της

 παγκοσμιας οικονομιας που προερχεται κυριως απο

την αναπτυξη παραγωγων αγορων στην οποια συμμετεχουν

 κρατη ,πιστωτικοι οργανισμοι και αλλοι, σε ενα παιχνιδι

ανταγωνισμου με καταστροφικες συνεπειες οσων

εμπλεκονται σε αυτον. Δυστυχως σε αυτον τον ανταγωνισμο

 εχει εμπλακει η Ελλαδα μεσω των περιφημων

 "ασφαλιστρων κινδυνου".

Ειδαμε τις γνωμες τριων σημαντικων σκεπτικιστων

 της διεθνους οικονομιας  σχετικα με το ρολο της

Ελλαδας στην παγκοσμια οικονομια. Δυο καθηγητες,

 ο Ρογκοφ και ο Ρουμπινι συμφωνουν οτι η  Ελλαδα

ειναι μια χωρα αφερεγγυα αλλα σημαντικη μεταβλητη

 στο παγκοσμιο οικονομικο συστημα και οτι μια

πιθανη χρεωκοπια θα επιφερει ενα ισχυρο σοκ στην

 παγκοσμια οικονομια, τετοιο ωστε να δημιουργησει 

στασιμοτητα και υφεση. Και ερωτα εδω ο καθε

σκεπτομενος Ελληνας.

Πως ειναι δυνατον μια χωρα που την θεωρειται

αφερεγγυα, ταυτοχρονα να την θεωρειταισημαντικη

μεταβλητη στο παγκοσμιο συστημα, οπου μια

καταρρευση της θα επιφερειενα ισχυρο σοκ σε αυτο?

 Αρα η αφερεγγυα αυτη χωρα ειναι μερος του παγκοσμιου

 παιχνιδιου που θα αποφερει η αποφερει οικονομικα οφέλη.

Αντιθετα ο καθ. Στιγκλιτς υποστηριζει οτι τα ιδια τα 

 χρηματοπιστωτικα ιδρυματα με  τις "εφευρεσεις τους"

 εχουν μολυνει την παγκοσμια αγορα με προιοντα τα

οποια διαβρωνουν χωρες, κοινωνιες.

 Αρα ο Στιγκλιτς μας δειχνει οτι οι Ρογκοφ και Ρουμπινι

κανουν λαθος με το να πιστεουν οτι ευθυνεται η Ελλαδα

για την στασιμοτητα της παγκοσμιας οικονομιας.

 Υπευθυνη για τα χαλια της ειναι η ιδια η παγκοσμια

 οικονομια λογω του αθεμιτου ανταγωνισμου που

θεσπισθηκε με την εισροη των νεων αυτων προιοντων

 και μπορει να επιφερει την καταστροφη κρατων,

τραπεζων και αλλων ιδρυματων.

 Και σωστα αναφερει στο τελος του αρθρου του οτι η

κοινωνια μας εχει μεταβληθει σε "παιχνιδι τζογου",

και οπως συνηθως οι "τζογαδοροι" ειναι χαμενοι, ετσι

και η παγκοσμια κοινωνια θα βγει στο τελος χαμενη.

Αρα αυτη τη στιγμη η Ελλαδα ευρισκεται στην δινη ενος

 αθεμιτου παγκοσμιου χρηματοπιστωτικου ανταγωνισμου,

 και θεωρειται απο αυτο σαν μια μικρη

οαση ελπιδας (κερδους).

Ευρισκεται δηλαδη στο στοχαστρο ενος  διαβρωτικου,

αυτοκαταστροφικου οικονομικου συστηματος.

Που καταντησε αληθεια το ναυαγησμενο παγκοσμιο

χρηματοπιστωτικο συστημα να θεωρει την φτωχη αλλα

 περηφανη για την ιστορια της Ελλαδα σαν σανιδα σωτηριας

στον ωκεανο.

 Γιατι λοιπον να μην απαλαγουμε μια και καλη απο

αυτη τη λαιλαπα και να χαραξουμε μια δικια μας

πορεια οπως την ξερουμε απο την ιστορια

 μας απο την κοινωνια μας αλλα και απο αυτα τα

 εξεχοντα συγκριτικα οικονομικα πλεονεκτηματα που

εχουμε σαν χωρα?.

Τι σημαινει αυτο. Απλα αποχωρηση απο την Ευρωζωνη

 και επιστροφη στη δραχμη.

Καλλιτερα να παλεψουμε μονοι σας μεσα σε ενα αβεβαιο

 κοσμο παρα να μας οδηγουν οι πανικοβληθεντες

αβεβαιοι στο πουθενα.

Ο καθ. Τζοσεφ Στιγκλιτς μας εδειξε την αληθεια.

Βιβλιογραφια

Nouriel Roubini. "That Stalling Feeling"

Project Syndicate,(21/6/2011).

Kenneth Roggof "The Euro's PIG-Headed Masters"

Project Syndicate,(3/6/2011).

Joseph E. Stiglitz, "Gambling with the planet"

Project Syndicate,(4/62011)

HTAN Ο ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ?
του Δημοσθένη Συμπεθέρου


Όλοι οι κορυφαίοι ξένοι οικονομικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η Ελλάδα

σήμερα είναι μια αφερέγγυα χώρα. Τι σημαίνει να είσαι αφερέγγυα χώρα?

Σημαίνει ότι αθετείς τις οικονομικές σου υποχρεώσεις έναντι τρίτων.

 Αλλά ένα κράτος απαρτίζεται από πολίτες. Άρα αφερέγγυοι είναι οι πολίτες

 που απαρτίζουν το κράτος. Τι σημαίνει να είσαι αφερέγγυος πολίτης ενός

 αφερέγγυου κράτους?  Επειδή το 95% περίπου των εσόδων του Ελληνικού

κράτους προέρχονται από τη φορολογία σημαίνει οτι δεν πληρώνεις φόρους.

 Και επειδή το 75% των φόρων (τώρα με τη κρίση είναι παραπάνω) είναι

έμμεσοι φόροι θα λέγαμε τότε ο Έλληνας πολίτης είναι αφερέγγυος

επειδή δεν πληρώνει έμμεσους φόρους.

Γιατί όμως δεν πληρώνουνουμε φόρους? Γιατί δεν έχουμε

σωφροσύνη. Η σωφροσύνη κατά τον Πλάτωνα αποτελεί μία απο τις τρείς

 αρετές της ψυχής του ανθρώπου. Οι άλλες δύο είναι η σοφία και η ανδρεία.

Και οι τρείς αρετές πρέπει να αναπτύσονται αρμονικά και να επικρατεί

δικαιοσύνη μεταξύ τους. Σοφία και ανδρεία δόξα τω Θεώ έχουμε αρκετή.

Σωφροσύνη όμως έχουμε?  Όχι αν κρίνουμε από την κατάσταση που

βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα.  Η έλλειψη σωφροσύνης κατά τον Πλάτωνα

 προκαλεί δυσαρμονια στην ψυχη μας που στην συνέχεια επιφέρει

 δυσαρμονία στις κοινωνικές και οικονομικές μας υποχρεώσεις.και

 κατ' επέκταση  προκαλεί  δυσαρμονία και  στο κράτος μας αφού είμαστε

 πολίτες αυτού του κράτους.

Αλλά ας δούμε τι σημαίνει σωφροσύνη στη κοινή νεοελληνική γλώσσα.

Σημαίνει ότι  "οι σκέψει μας και οι ενέργειες μας πρέπει να στηρίζονται

στη γνώση της πραγματικότητας, στη σωστή κρίση, στην αίσθηση του

μέτρου, και να έχουμε πάντοτε γνώμονα τις κονωνικά αποδεκτές αξίες".

Η γνώση της πραγματικότητας ποιά είναι? Είναι ότι ζούμε σε ένα κράτος

το οποίο παράγει δημόσια αγαθά (παιδεία, υγεία, συγκοινωνίες,κοινωνικές

 παροχέs). Η σωστή κρίση ποιά είναι?  Είναι ότι για να παραχθούν αυτά

τα αγαθά που προορίζονται για εμάς πρέπει να πληρώνουμε τους φόρους

 μας. Η αίσθηση του μέτρου ποιά είναι?  Είναι  να καταναλώνουμε λιγώτερα

 ή τουλάχιστον ισόποσα από αυτά που εισπράτουμε. Έτσι επιτυγχάνουμε την

ατομική μας ευημερία που στην συνέχεια γίνεται και ευημερία του κράτους. 

 Αυτές είναι οι κοινωνικά αποδεκτές αξίες στην οικονομία.

Ας δούμε όμως τώρα με ένα απλό παράδειγμα πως ο Πλάτωνας και

η ελληνική λέξη "σωφροσύνη" αποδεικνύουν ότι εμείς φταίμε που η Ελλάδα

 βρίσκεται σε αυτή τη δεινή θέση σήμερα και ότι θα μπορούσε να ήταν μία

πλούσια χώρα. Είδαμε παραπάνω οτι 75% του συνόλου των φόρων είναι

οι έμμεσοι φόροι, άρα είναι η κύρια πηγή εσόδων του κράτους. Οι έμμεσοι

φόροι επιβάλονται σε κάθε οικονομική δραστηριότητα και συναλλαγή.

Είναι ο γνωστός Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ή ΦΠΑ. Εισπράτεται από το

 κράτος μόνο όμως όταν εκδίδεται απόδειξη. ΄Οταν δεν εκδίδεται απόδειξη

τότε ο φόρος καταλείγει "στις τσέπες¨" του μη εκδόσαντος και αυτό συνιστά

τη λεγόμενη φοροδιαφυγή.  Αυτή η φοροδιαφυγή εiναι η μεγαλύτερη και είναι

 αδύνατο να συλληφθεί γιατί χρειάζονται τόσοι ελεγκτές όσο ο πληθυσμός

 της Ελλάδας. Είμαστε 11 εκατομμύρια πολίτες και στη διάρκεια του βίου μας

 πραγματοποιούμε σε ημερήσια βάση μια σειρά οικονομικών συναλλαγών

 για τις καθημερινές μας ανάγκες.  Όλοι μας όμως έχουμε υποπέσει στο

σφάλμα να μην ζητάμε πάντοτε αποδείξεις όταν δεν μας δίνεται.

Ας υποθέσουμε ότι κατ΄ελάχιστον η απώλεια εσόδων από τη μη ζήτηση και

 έκδοση αποδείξεων είναι 3 ευρώ ανά άτομο -που είναι μία συντηρητική

υπόθεση- σε ημερήσια βάση.   Άρα έχουμε 33 εκ Ευρώ απώλεια εσόδων

 την ημέρα. Άρα σε ένα έτος το Ελληνικό Δημόσιο δεν θα εισπράξει περίπου 

12 δισ Ευρώ. Πολλαπλασιάστε τώρα επί 10 χρόνια, τα χρόνια δηλαδή

που είμαστε μέλος στην Ευρωζώνη και έχουμε 120 δισ Ευρώ απώλεια

εσόδων. Για ένα οικονομικό αναλυτή το ποσό αυτό θεωρείται σημαντικό και

 θα μπορούσε να λύσει πολλά από τα τρέχοντα  προβλήματα της Ελληνικής

 οικονομίας Αν είχαμε τη σωφροσύνη από το 2002 που γίναμε μέλος της

Ευρωζώνης να ζητάμε ή να εκδίδουμε αποδείξεις έτσι ώστε το κράτος να

είχε σύν τρια Ευρώ έσοδο ανά άτομο τότε,

α) Το έλλειμα του προυπολογισμού θα ήταν σήμερα στο 5% του ΑΕΠ.

β) Το χρέος θα ήταν στο 89% του ΑΕΠ παρά την παγκόσμια κρίση του 2008

 που τριπλασίασε σχεδόν το έλλειμα μεταξύ 2008 και 2009.

Και αν συνεχίζαμε με αυτό τον ρυθμό χωρίς άλλες διεθνείς αναταράξεις τότε,

γ) σε τρία χρόνια από τώρα θα είχαμε πλεονασματικό προυπολογισμό,

δ) και σε έξι χρόνια το χρέος θα ήταν στα όρια του Μάαστριχ (60% του ΑΕΠ).

Βλέπουμε ότι αν κάθε ένας από μας για κάθε καφέ,τυρόπιτα εφημερίδα,

κουλούρι,νερό, δηλαδή για τόσο "φθηνά" προιόντα ζητούσε απόδειξη τότε

η Ελλάδα θα ήταν σε σωστό δρόμο και θα προχωρούσε με δυναμική να

γίνει μία από τις πιο πλούσιες χώρες της Ευρώπης. Και όλα αυτά μόνο

σε 10 χρόνια.

 Τώρα τι γίνεται?  Αν ξεκινήσουμε όλοι μαζί να μαζεύουμε αποδείξεις έτσι

ώστε το κράτος να εισπράτει συν 3 Ευρώ την ημέρα απο κάθε άτομο τότε

θα χρειασθούν 16 χρόνια από τώρα σύμφωνα με τις υποθέσεις που έκανα

παραπάνω για να βγούμε από την κρίση, μία κρίση για την οποία είμαστε

αποκλειστικά υπεύθυνοι, χωρις να υπολογίζουμε το διεθνές ασταθές

περιβάλλον. Αλλά αυτό είναι δύσκολο να γίνει γιατί η Ελλάδα έχει φθάσει

ήδη στα όρια αντοχής της και προκειμένου  να επιβιώσει επιβάλει υψηλούς

 άμεσους και έμμεσους φόρους κάτι το οποίο στην συνέχει φέρνει ύφεση

και από ότι βλέπουμε  αποχώρηση από το Ευρώ. Ποιός θα μας δανείζει για

 τα επόμενα 16 χρόνια με το κίνδυνο αν και εφόσον επιδείξουμε τη

σωφροσύνη την οποία έχουμε χάσει εδώ και πολλές δεκαετίες?

 Απλά μαθήματα οικονομίας από τον Πλάτωνα.