HTAN Ο ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ?
του Δημοσθένη Συμπεθέρου


Όλοι οι κορυφαίοι ξένοι οικονομικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η Ελλάδα

σήμερα είναι μια αφερέγγυα χώρα. Τι σημαίνει να είσαι αφερέγγυα χώρα?

Σημαίνει ότι αθετείς τις οικονομικές σου υποχρεώσεις έναντι τρίτων.

 Αλλά ένα κράτος απαρτίζεται από πολίτες. Άρα αφερέγγυοι είναι οι πολίτες

 που απαρτίζουν το κράτος. Τι σημαίνει να είσαι αφερέγγυος πολίτης ενός

 αφερέγγυου κράτους?  Επειδή το 95% περίπου των εσόδων του Ελληνικού

κράτους προέρχονται από τη φορολογία σημαίνει οτι δεν πληρώνεις φόρους.

 Και επειδή το 75% των φόρων (τώρα με τη κρίση είναι παραπάνω) είναι

έμμεσοι φόροι θα λέγαμε τότε ο Έλληνας πολίτης είναι αφερέγγυος

επειδή δεν πληρώνει έμμεσους φόρους.

Γιατί όμως δεν πληρώνουνουμε φόρους? Γιατί δεν έχουμε

σωφροσύνη. Η σωφροσύνη κατά τον Πλάτωνα αποτελεί μία απο τις τρείς

 αρετές της ψυχής του ανθρώπου. Οι άλλες δύο είναι η σοφία και η ανδρεία.

Και οι τρείς αρετές πρέπει να αναπτύσονται αρμονικά και να επικρατεί

δικαιοσύνη μεταξύ τους. Σοφία και ανδρεία δόξα τω Θεώ έχουμε αρκετή.

Σωφροσύνη όμως έχουμε?  Όχι αν κρίνουμε από την κατάσταση που

βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα.  Η έλλειψη σωφροσύνης κατά τον Πλάτωνα

 προκαλεί δυσαρμονια στην ψυχη μας που στην συνέχεια επιφέρει

 δυσαρμονία στις κοινωνικές και οικονομικές μας υποχρεώσεις.και

 κατ' επέκταση  προκαλεί  δυσαρμονία και  στο κράτος μας αφού είμαστε

 πολίτες αυτού του κράτους.

Αλλά ας δούμε τι σημαίνει σωφροσύνη στη κοινή νεοελληνική γλώσσα.

Σημαίνει ότι  "οι σκέψει μας και οι ενέργειες μας πρέπει να στηρίζονται

στη γνώση της πραγματικότητας, στη σωστή κρίση, στην αίσθηση του

μέτρου, και να έχουμε πάντοτε γνώμονα τις κονωνικά αποδεκτές αξίες".

Η γνώση της πραγματικότητας ποιά είναι? Είναι ότι ζούμε σε ένα κράτος

το οποίο παράγει δημόσια αγαθά (παιδεία, υγεία, συγκοινωνίες,κοινωνικές

 παροχέs). Η σωστή κρίση ποιά είναι?  Είναι ότι για να παραχθούν αυτά

τα αγαθά που προορίζονται για εμάς πρέπει να πληρώνουμε τους φόρους

 μας. Η αίσθηση του μέτρου ποιά είναι?  Είναι  να καταναλώνουμε λιγώτερα

 ή τουλάχιστον ισόποσα από αυτά που εισπράτουμε. Έτσι επιτυγχάνουμε την

ατομική μας ευημερία που στην συνέχεια γίνεται και ευημερία του κράτους. 

 Αυτές είναι οι κοινωνικά αποδεκτές αξίες στην οικονομία.

Ας δούμε όμως τώρα με ένα απλό παράδειγμα πως ο Πλάτωνας και

η ελληνική λέξη "σωφροσύνη" αποδεικνύουν ότι εμείς φταίμε που η Ελλάδα

 βρίσκεται σε αυτή τη δεινή θέση σήμερα και ότι θα μπορούσε να ήταν μία

πλούσια χώρα. Είδαμε παραπάνω οτι 75% του συνόλου των φόρων είναι

οι έμμεσοι φόροι, άρα είναι η κύρια πηγή εσόδων του κράτους. Οι έμμεσοι

φόροι επιβάλονται σε κάθε οικονομική δραστηριότητα και συναλλαγή.

Είναι ο γνωστός Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ή ΦΠΑ. Εισπράτεται από το

 κράτος μόνο όμως όταν εκδίδεται απόδειξη. ΄Οταν δεν εκδίδεται απόδειξη

τότε ο φόρος καταλείγει "στις τσέπες¨" του μη εκδόσαντος και αυτό συνιστά

τη λεγόμενη φοροδιαφυγή.  Αυτή η φοροδιαφυγή εiναι η μεγαλύτερη και είναι

 αδύνατο να συλληφθεί γιατί χρειάζονται τόσοι ελεγκτές όσο ο πληθυσμός

 της Ελλάδας. Είμαστε 11 εκατομμύρια πολίτες και στη διάρκεια του βίου μας

 πραγματοποιούμε σε ημερήσια βάση μια σειρά οικονομικών συναλλαγών

 για τις καθημερινές μας ανάγκες.  Όλοι μας όμως έχουμε υποπέσει στο

σφάλμα να μην ζητάμε πάντοτε αποδείξεις όταν δεν μας δίνεται.

Ας υποθέσουμε ότι κατ΄ελάχιστον η απώλεια εσόδων από τη μη ζήτηση και

 έκδοση αποδείξεων είναι 3 ευρώ ανά άτομο -που είναι μία συντηρητική

υπόθεση- σε ημερήσια βάση.   Άρα έχουμε 33 εκ Ευρώ απώλεια εσόδων

 την ημέρα. Άρα σε ένα έτος το Ελληνικό Δημόσιο δεν θα εισπράξει περίπου 

12 δισ Ευρώ. Πολλαπλασιάστε τώρα επί 10 χρόνια, τα χρόνια δηλαδή

που είμαστε μέλος στην Ευρωζώνη και έχουμε 120 δισ Ευρώ απώλεια

εσόδων. Για ένα οικονομικό αναλυτή το ποσό αυτό θεωρείται σημαντικό και

 θα μπορούσε να λύσει πολλά από τα τρέχοντα  προβλήματα της Ελληνικής

 οικονομίας Αν είχαμε τη σωφροσύνη από το 2002 που γίναμε μέλος της

Ευρωζώνης να ζητάμε ή να εκδίδουμε αποδείξεις έτσι ώστε το κράτος να

είχε σύν τρια Ευρώ έσοδο ανά άτομο τότε,

α) Το έλλειμα του προυπολογισμού θα ήταν σήμερα στο 5% του ΑΕΠ.

β) Το χρέος θα ήταν στο 89% του ΑΕΠ παρά την παγκόσμια κρίση του 2008

 που τριπλασίασε σχεδόν το έλλειμα μεταξύ 2008 και 2009.

Και αν συνεχίζαμε με αυτό τον ρυθμό χωρίς άλλες διεθνείς αναταράξεις τότε,

γ) σε τρία χρόνια από τώρα θα είχαμε πλεονασματικό προυπολογισμό,

δ) και σε έξι χρόνια το χρέος θα ήταν στα όρια του Μάαστριχ (60% του ΑΕΠ).

Βλέπουμε ότι αν κάθε ένας από μας για κάθε καφέ,τυρόπιτα εφημερίδα,

κουλούρι,νερό, δηλαδή για τόσο "φθηνά" προιόντα ζητούσε απόδειξη τότε

η Ελλάδα θα ήταν σε σωστό δρόμο και θα προχωρούσε με δυναμική να

γίνει μία από τις πιο πλούσιες χώρες της Ευρώπης. Και όλα αυτά μόνο

σε 10 χρόνια.

 Τώρα τι γίνεται?  Αν ξεκινήσουμε όλοι μαζί να μαζεύουμε αποδείξεις έτσι

ώστε το κράτος να εισπράτει συν 3 Ευρώ την ημέρα απο κάθε άτομο τότε

θα χρειασθούν 16 χρόνια από τώρα σύμφωνα με τις υποθέσεις που έκανα

παραπάνω για να βγούμε από την κρίση, μία κρίση για την οποία είμαστε

αποκλειστικά υπεύθυνοι, χωρις να υπολογίζουμε το διεθνές ασταθές

περιβάλλον. Αλλά αυτό είναι δύσκολο να γίνει γιατί η Ελλάδα έχει φθάσει

ήδη στα όρια αντοχής της και προκειμένου  να επιβιώσει επιβάλει υψηλούς

 άμεσους και έμμεσους φόρους κάτι το οποίο στην συνέχει φέρνει ύφεση

και από ότι βλέπουμε  αποχώρηση από το Ευρώ. Ποιός θα μας δανείζει για

 τα επόμενα 16 χρόνια με το κίνδυνο αν και εφόσον επιδείξουμε τη

σωφροσύνη την οποία έχουμε χάσει εδώ και πολλές δεκαετίες?

 Απλά μαθήματα οικονομίας από τον Πλάτωνα.